Premia autorska czyli korzystna podatkowo nagroda dla pracownika

Do premii dla pracownika, który przeniósł na swojego pracodawcę majątkowe prawa autorskie do utworu, który powstał na zamówienie pracodawcy,  w ramach stosunku pracy można stosować podwyższone pięćdziesięcioprocentowe koszty uzyskania przychodu.

Przez długi czas praktyka organów podatkowych nakazywała, aby do premii związanej z przeniesieniem praw autorskich przez pracownika stosować normalne, ryczałtowe koszty uzyskania przychodu. Jednakże zgodnie z orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 marca 2013 roku o sygn. akt II FSK 1378/11 podwyższone (pięćdziesięcioprocentowe) koszty przysługują także w przypadku przyznania pracownikowi uznaniowej premii za wykonanie dzieła stanowiącego utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wbrew utrwalonemu już stanowisku organów podatkowych, NSA uznał, że dodatkowe, uznaniowe wynagrodzenie w postaci premii autorskiej jest bezpośrednio związane z przeniesieniem na pracodawcę praw autorskich majątkowych i stanowi jedną ze składowych wynagrodzenia należnego z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych, co warunkuje zastosowanie również w tym wypadku pięćdziesięcioprocentowych kosztów uzyskania przychodu.

Tym samym pracodawca zyskuje możliwość atrakcyjnego podatkowo, dodatkowego wynagradzania pracowników, którzy zajmują się pracą twórczą. W gronie potencjalnych beneficjentów premii autorskiej znajdują się przede wszystkim publicyści, muzycy, programiści, plastycy, architekci oraz naukowcy. Aby dokładnie ustalić, kto może otrzymać premię autorską należy spojrzeć do przepisu art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), gdzie mowa jest o twórcach i artystach wykonawcach w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tejże ustawy przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Należy zauważyć, że przedmiotowa ustawa dość szeroko określa definicję utworu, w związku z czym również inne, niewymienione wyżej grupy zawodowe mogą liczyć na podwyższone koszty uzyskania przychodu, byleby ich praca miała charakter twórczy, a jej efektem było powstanie zamówionego przez pracodawcę utworu, co do którego nastąpi przeniesienie autorskich praw majątkowych na pracodawcę. W sytuacji, gdy pracodawca nie ma pewności, co do możliwości zastosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodu można zwrócić się do właściwego organu podatkowego z wnioskiem o interpretację indywidualną.

W praktyce stosowania premii autorskiej pojawia się problem udowodnienia przekazania utworów przez pracownika na rzecz pracodawcy. W szeregu interpretacji wydawanych przez organy podatkowe wskazuje się, że w przypadku zastosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodu pracodawca powinien prowadzić elektroniczną bądź papierową ewidencję utworów przyjętych, a także ewidencję czasu pracy poświęconego na pracę twórczą, co pozwoli – w przypadku kontroli – udowodnić, że dana część wynagrodzenia pracownika, oraz przysługująca mu uznaniowa premia mają bezpośredni związek ze stworzeniem utworów i przeniesieniem praw autorskich majątkowych na pracodawcę. Stworzenie takich rejestrów i ewidencji nie jest obowiązkowe, ani regulowane przepisami, ale znacznie oddala ryzyko wydania niekorzystnej decyzji przez organy podatkowe w przypadku kontroli podatkowej.

Stosowanie podwyższonych, pięćdziesięcioprocentowych kosztów uzyskania przychodu, zarówno do wynagrodzenia, jak i premii pracownika stanowi realną korzyść dla obu stron stosunku pracy, bowiem znacznie podwyższa wysokość wynagrodzenia netto pracownika. Należy jednak pamiętać o przygotowaniu dokumentacji na potrzeby ewentualnej kontroli podatkowej oraz o tym, że w danym roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć połowy kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej (w roku 2016 kwota ta wynosi 42 764,00 zł).

Photo by dimitri_c