- EN
- x
Dotychczas w orzecznictwie wskazywano, że spełnienie wymogu posiadania przez pożyczkodawcę min. 25% udziałów (akcji) podatnika będącego pożyczkobiorcą powinno być oceniane na dzień zapłaty odsetek. W wydanym 17 września 2015 r. wyroku NSA wskazał jednak, że okoliczność ta powinna być oceniana na dzień udzielenia pożyczki (II FSK 1849/13). Powyższa zmiana stanowiska jest niekorzystna dla podatników.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, zaistnienie tzw. cienkiej kapitalizacji ma miejsce w przypadku ziszczenia się dwóch warunków:
Spełnienie drugiego warunku, tzn. okoliczność, czy kapitał pozostaje w odpowiedniej proporcji do zadłużenia, jest oceniana na dzień zapłaty odsetek, co wprost wskazują przepisy. Przepisy jednak nie precyzują, na jaki dzień należy stwierdzać, czy pożyczki udzielił podmiot kwalifikowany. Orzecznictwo wypracowało stanowisko, zgodnie z którym oceny spełnienia obu przesłanek należy dokonywać na dzień zapłaty odsetek (m.in. wyroki NSA z 30.01.2013 r. sygn. II FSK 1216/11, z 23.01.2014 r. sygn. II FSK 2499/12). Oznaczało to, że zmiana podmiotowa po stronie pożyczkodawcy (np. przeniesienie wierzytelności z tytułu pożyczki na inny podmiot, niebędący podmiotem kwalifikowanym) pomiędzy dniem udzielenia pożyczki a dniem zapłaty odsetek sprawiała, że cienka kapitalizacja nie występowała, ponieważ jedna z jej koniecznych przesłanek nie była spełniona. Analogiczny skutek wywoływała zmiana ilości udziałów posiadanych przez kwalifikowany podmiot po udzieleniu pożyczki – przykładowo wystarczyło, aby pożyczkodawca będący udziałowcem pożyczkobiorcy na dzień zapłaty odsetek miał w jego kapitale mniej niż 25% udziałów (akcji), aby ten wymóg nie został spełniony.
Nowe podejście NSA zaprezentowane w powyższym wyroku uniemożliwia powyższą optymalizację. W ocenie NSA spełnienie przesłanki udzielenia pożyczki przez podmiot kwalifikowany, w tym posiadanie przez pożyczkodawcę min. 25% w kapitale pożyczkobiorcy, powinno być oceniane na dzień udzielenia pożyczki. Zatem żadne zmiany własnościowe, ani podmiotowe po tym dniu nie będą mogły zmienić tego, że pierwszy warunek zastosowania cienkiej kapitalizacji został spełniony. Co istotne, ww. wyrok został wydany w stanie prawnym obowiązującym w 2012 r. (tj. na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2014 r.), jednak podejście zaprezentowane przez NSA pozostaje aktualne także na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od 1.01.2015 r.
Powyższy wyrok może być sygnałem zmiany linii orzeczniczej sądów administracyjnych w zakresie możliwości uniknięcia cienkiej kapitalizacji. Nadal jednak istnieją inne sposoby optymalizacji ograniczeń wynikających z tzw. cienkiej kapitalizacji. Jeśli byliby Państwo nimi zainteresowani, zapraszamy do kontaktu.
photo by: Piotr Lewandowski