Zmiana zasad obsługi zabezpieczenia akcyzowego – obowiązuje już od 1 stycznia 2016 r.

Nowy Rok. Nowe postanowienia… Szczególnie te z mocą powszechnie obowiązującą :-) Początek roku to początek obowiązywania szeregu nowych przepisów zmieniających dotychczasowe rozwiązania. Jedną z ciekawszych zmian, na którą warto zwrócić uwagę, to zmiana sposobu obsługi zabezpieczeń akcyzowych.

Zmiana odnosi się do obsługi tego zabezpieczenia na etapie przemieszczania wyrobów akcyzowych objętych ujednoliconym podatkiem akcyzowym (wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym) w procedurze zawieszenia poboru akcyzy z wykorzystaniem systemu EMCS (a dokładniej nowej jego odsłony - EMCS PL 2). W skrócie: ustawodawca zdecydował się na zautomatyzowanie czynności obciążania zabezpieczenia akcyzowego podmiotu odbierającego wyroby akcyzowe.

Rozwiązanie to zostało uregulowane w art. 41e ust. 7 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, a także w § 11 ust. 3 rozporządzenia z 18 grudnia 2015 r. Ministra Finansów w sprawie zabezpieczeń akcyzowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2326). W przypadku odbioru wyrobów akcyzowych na terytorium kraju przemieszczanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy przy wykorzystaniu Systemu, odnotowanie zwolnienia zabezpieczenia generalnego podmiotu wysyłającego następuje automatycznie po ustaleniu w Systemie, że:

• zostało odnotowane obciążenie zabezpieczenia podmiotu odbierającego lub
• właściwy naczelnik urzędu celnego potwierdził, że zobowiązanie podatkowe podmiotu odbierającego lub obowiązek zapłaty przez niego opłaty paliwowej, dotyczące przemieszczanych wyrobów, wygasły lub nie mogą już powstać.

W praktyce to prawidłowe sporządzenie raportu odbioru, które będzie skutkować obciążeniem zabezpieczenia akcyzowego podmiotu odbierającego doprowadzi do automatycznego zwolnienia zabezpieczenia podmiotu wysyłającego. Obciążenie zabezpieczenia podmiotu odbierającego w Polsce, a następnie zwolnienie tego zabezpieczenia będzie rejestrowane w Zintegrowanym Systemie Obsługi Zabezpieczeń (OSOZ 2).
Istotą systemu OSOZ 2 jest rejestracja i obsługa zabezpieczeń i gwarancji zarówno akcyzowych, jak i zabezpieczeń i gwarancji innych typów (tj. celnych, tranzytowych, czy w zakresie gier hazardowych). Dostęp podatników do OSOZ 2 ma zostać zapewniony za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Służby Celnej (PUESC). Filmy instruktarzowe oraz instrukcja co do rejestracji w tej platformie znajdują się tutaj.

Sam pomysł wykorzystania systemów elektronicznych do zautomatyzowania obsługi zabezpieczeń akcyzowych należy ocenić pozytywnie. System powinien wpłynąć na uproszczenie obsługi zabezpieczeń akcyzowych (np. poprzez brak konieczności prowadzenia w tym zakresie karty do saldowania, co może być czynnością czasochłonną). Problemy mogą się jednak zacząć w momencie awarii. W takim wypadku zwolnienia obciążonych zabezpieczeń akcyzowych będą dokonywane przez naczelników urzędów celnych po uzyskaniu potwierdzenia, że zobowiązanie podatkowe lub obowiązek zapłaty opłaty paliwowej dotyczące przemieszczanych wyrobów w całości lub w części wygasły lub że zobowiązanie podatkowe nie może już powstać. To z kolei może być związane z obowiązkiem przedstawiania naczelnikowi dodatkowych dokumentów, np. raportów produkcji, czy przyjęć wyrobów akcyzowych, co może znacznie wydłużyć cały proces zwalniania zabezpieczenia akcyzowego w porównaniu do obsługi tego zabezpieczenia za pomocą karty do saldowania.

Problemy mogą napotkać również podatnicy w okresie początkowym, gdy nowe systemy zaczną już prawidłowo funkcjonować, a podatnicy przyzwyczajają się dopiero do nowych wymogów. Rzecz w tym, że do końca 2015 r. podatnicy nabywający wyroby akcyzowe w procedurze zawieszenia poboru akcyzy sporządzali w systemie EMCS raporty odbioru, natomiast obciążenie zabezpieczenia akcyzowego (akcyzą i w razie konieczności opłatą paliwową) z tego tytułu następowało na karcie do saldowania na dzień odbioru. Aktualnie system EMCS uniemożliwia sporządzenie raportu odbioru (teraz to komunikat 818) w przypadku, gdy podatnik nie posiada zarejestrowanego w systemie OSOZ 2 zabezpieczenia akcyzowego (tj. nie posiada numeru GRN - Guarantee Reference Number i kodu dostępu). W takim przypadku powstaje pytanie, jak mają sobie poradzić podatnicy, którzy przeoczyli zmianę przepisów i nie zarejestrowali zabezpieczenia akcyzowego w systemie OSOZ 2. Warto zaznaczyć, że dopóki zabezpieczenie akcyzowe nie zostanie zarejestrowane w powyższym systemie, zabezpieczenia akcyzowe ich kontrahentów (tj. podmiotów wysyłających) nie będą podlegały zwolnieniu (a to może skutkować „zablokowaniem” sprzedaży w procedurze zawieszenia).

Moim zdaniem dla powyższych problemów, można zastosować dwa rozwiązania. Pierwsze to przerachowanie dotychczasowego zabezpieczenia akcyzowego, dla którego wydano kartę do saldowania. Ten przypadek wymaga jednak zgromadzenia odpowiedniej kwoty wolnej (dostępnego salda) w ramach tego zabezpieczenia. W praktyce oznaczać to może wstrzymanie produkcji na czas potrzebny do sprzedaży wyprodukowanych już akcyzowych wyrobów gotowych lub dostarczenia ich do finalnych kontrahentów celem zwolnienia obciążonego zabezpieczenia. Dopiero z chwilą zgromadzenia kwoty wolnej w ilości potrzebnej do zabezpieczenia akcyzy lub opłaty paliwowej dla nabywanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy wyrobów, podatnik będzie uprawniony do złożenia wniosku o przerachowanie zabezpieczenia akcyzowego celem wyodrębnienia kwoty na tzw. e-kartę i jej rejestracji w OSOZ 2. Po otrzymaniu numeru GRN (Guarantee Reference Number), kodu dostępu i rejestracji podatnika i pracowników upoważnionych w PUESC, podatnik będzie uprawniony do obciążenia zabezpieczenia i tym samym sporządzenia prawidłowego raportu odbioru (tj. komunikatu 818), co będzie skutkować zwolnieniem zabezpieczenia podmiotu wysyłającego.

Druga, to złożenia dodatkowego nowego generalnego zabezpieczenia akcyzowego i zarejestrowanie go w systemie OSOZ 2. To najszybsze rozwiązanie problemu. Kosztem za szybkość jest jednak pogorszenie płynności finansowej podatnika. Wpłacenie dodatkowych środków pieniężnych wiąże się najczęściej z wydatkiem kilkudziesięciu tysięcy złotych (z uwagi na obowiązujące stawki akcyzy). Dla wielu podmiotów rozwiązanie to może zatem okazać się nieosiągalne. W takim wypadku pozostaje wariant pierwszy lub ewentualne inne rozwiązanie zaproponowane przez organ podatkowy.

Jeśli mają Państwo doświadczenie w powyższej kwestii, serdecznie zapraszam do komentowania i zadawania pytań.

Photo by: Barun Patro