Zmiany w ustawie o CIT od 1 stycznia 2015 r. (1) Dokumentacje cen transferowych

Zapowiadane od kilkunastu miesięcy zmiany dotyczące m.in. opodatkowania dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych, wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej, nowego brzmienia przepisów dotyczących cen transferowych i dokumentacji podatkowych, czy przepisów w zakresie niedostatecznej kapitalizacji staną się faktem z początkiem nadchodzącego roku.  W kolejnych wpisach tego cyklu postaramy się przybliżyć najważniejsze z nowych regulacji, zachęcając jednocześnie czytelników do przesyłania pytań, które z pewnością pojawią się po lekturze nowych przepisów.

Co nowego w obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych?

Przepisy regulujące obowiązek sporządzenia i okazania na żądanie organów podatkowych tzw. dokumentacji cen transferowych zostaną istotnie poszerzone.  Ustawa nowelizująca zmieniła brzmienie art. 9a ustawy o PDOP i obejmuje obowiązkiem dokumentacyjnym także umowy spółek osobowych, umowy wspólnego przedsięwzięcia (joint venture) lub umowy o podobnym charakterze (wszelkiego rodzaju umowy wspólnych przedsięwzięć, np. umowy konsorcjum) zawierane ze spółkami niebędącymi podatnikami podatku dochodowego.

Oznacza to, że przy zawieraniu przykładowo umowy spółki komandytowej konieczne będzie sporządzenie dokumentacji cen transferowych określających funkcje pełnione przez  poszczególnych wspólników (w tym użyte aktywa i podejmowane ryzyko), poniesione koszty i oczekiwane przez wspólników korzyści, a także, zgodnie z dodanym przepisem art. 9a ust. 1 pkt 5 – przyjęte w umowie spółki zasady dotyczące praw wspólników (stron umowy) do udziału w zysku oraz uczestniczenia w stratach.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dotyczyć będzie umowy spółki niebędącej osobą prawną jeżeli łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 50 tys. euro.  W przypadku umowy wspólnego przedsięwzięcia lub innej podobnej umowy limit ten odnosić się będzie do wartości wspólnego przedsięwzięcia  określonego w tej umowie.  W przypadku, gdy w umowie nie określono tej wartości limit należy odnieść do przewidywanej na dzień zawarcia umowy wartości wspólnie realizowanego przedsięwzięcia. Warto  pamiętać, że w przypadku gdy jedną ze stron umowy spółki osobowej będzie podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym (to znaczy w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową) powyższy limit ulega obniżeniu do wysokości 20 tys. euro.

Zmieni się także krąg tzw. podmiotów powiązanych w rozumieniu  art. 11 ustawy o PDOP.  Przepis ten rozszerzy katalog podmiotów powiązanych o jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Tym samym jeżeli jednostka organizacyjna  nieposiadająca osobowości prawnej będzie brała udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem lub jego kontroli (lub też posiada udział w kapitale tego podmiotu) i  w wyniku takich powiązań zostaną ustalone warunki nierynkowe, w wyniku których podatnik nie wykazuje dochodu (lub wykazuje dochody niższe niż należałoby oczekiwać, gdyby opisane powiązania nie miały miejsca), organ podatkowy będzie miał prawo oszacować dochody takiego podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Ustawodawca zdecydował się także doprecyzować przepisy dotyczące szacowania dochodu zakładu zagranicznego przedsiębiorcy – obowiązkiem dokumentacyjnym są objęte także transakcje między spółką- matką a jej zakładem położonym na terytorium Polski, przypisane do tego zakładu.  Nowością jest objęcie tym obowiązkiem – od 1 stycznia 2015 roku -  także odwrotnej sytuacji – gdy polski podatnik posiada zakład za granicą – w zakresie transakcji pomiędzy tym podatnikiem a jego zagranicznym zakładem, przypisanych do zakładu konieczne będzie sporządzenie dokumentacji cen transferowych.

Wreszcie w art. 11 ustawy o PDOP dodano ust. 8e, pozwalający na wyeliminowanie podwójnego ekonomicznego opodatkowania w sytuacji, gdy organ podatkowych dokonał oszacowania dochodów podatnika w związku z ustaleniem czy narzuceniem warunków nierynkowych w transakcji z podmiotami powiązanymi.

Co to w praktyce oznacza?

• Wszystkie transakcje, a także umowy zawierane ze spółkami osobowymi (w tym umowy tych spółek) powinny zostać udokumentowane zgodnie z art. 9a ustawy o PDOP.
• Zdaniem Ministerstwa Finansów, transakcje ze spółkami osobowymi zawarte przed 1 stycznia 2015 r. również powinny zostać opisane w dokumentacji cen transferowych.
• Od 1 stycznia 2015 r. na żądanie organów podatkowych lub skarbowych będzie trzeba przedstawić także dokumentacje cen transferowych dla transakcji pomiędzy podatnikiem a jego zagranicznym zakładem.