Miejsce odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne w przypadku oddelegowania polskiego pracownika do pracy na terytorium Niemiec

Każdy pracownik zatrudniony u pracodawcy prowadzącego transgraniczną działalność gospodarczą, może zostać skonfrontowany z propozycją oddelegowania go do pracy na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Warto wówczas znać zasady dotyczące kwestii miejsca odprowadzania składek na zabezpieczenie społeczne oddelegowanego pracownika. Pracownicy z Polski często są oddelegowywani do pracy na terytorium Republiki Federalnej Niemiec. Uwagi na temat miejsca odprowadzania składek na zabezpieczenie społeczne pracownika polskiego oddelegowanego do pracy na terytorium Niemiec poczynione zostaną na tle stanu faktycznego sprawy, która w ostatnim czasie trafiła na wokandę Federalnego Sądu ds. Ubezpieczeń Społecznych (Bundessozialgericht, dalej: BSG) w Kassel pod sygnaturą akt B 12 KR 19/16 R.

Sprawa  dotyczący niezapłaconych  przez polskiego pracodawcę składek na ubezpieczenie społeczne pracownika oddelegowanego do pracy na terytorium RFN. Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w latach 2005-2006 oddelegowała zatrudnionych u siebie pracowników do pracy w Niemczech.  W tym czasie obowiązywało rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 w sprawie stosowanie systemów zabezpieczenia społecznego do  pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (dalej: Rozporządzenie EWG).  Zgodnie z Rozporządzeniem EWG składki na ubezpieczenie społeczne pracownika powinny być uiszczane w państwie, w którym pracownik wykonuje pracę, niezależnie od swojego miejsca zamieszkania czy miejsca siedziby jego pracodawcy. W  opisanym stanie faktycznym polska spółka powinna była odprowadzać (dużo wyższe niż w Polsce) składki na ubezpieczenie społeczne w Niemczech.  Rozporządzenie EWG przewidywało jednak wyjątkowo możliwość zawarcia porozumienia z zagranicznym zakładem ubezpieczeń społecznych, na mocy którego składki na ubezpieczenie społeczne  pracownika oddelegowanego mogłyby zostać uiszczone w kraju pochodzenia zamiast kraju przeznaczenia.

Polski Zakład Ubezpieczeń Społecznych wystąpił więc za stosownym wnioskiem do właściwego organu w Niemczech, tj. Deutsche Verbindungsstelle Krankenversicherung Ausland (dalej: DVKA). Wniosek został rozpatrzony negatywnie, a ZUS odesłany z kwitkiem. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że Rozporządzenie EWG nie służy temu, by zagraniczni pracodawcy mogli uniknąć uiszczania wyższych składek na ubezpieczenia społecznego oddelegowanego pracownika, jeśli takowe są przewidziane prawem państwa, w którym oddelegowany pracownik wykonuje pracy.

Obecnie obowiązujące Rozporządzenie Parlamentu  Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego jest bardziej liberalne. W myśl jego przepisów, pracownik oddelegowany zasadniczo podlega przez pierwsze dwa lata trwania oddelegowania prawu kraju pochodzenia. Zatem w obecnym stanie prawnym dopiero po dwóch latach oddelegowania pracownika powstaje obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne w kraju przeznaczenia.

Photo by Dave Dyet