- EN
- x
Zamawiając wykonanie złożonego dzieła, np. programu komputerowego, stanowiącego utwór w rozumieniu prawa autorskiego, zamawiający powinien zadbać o odpowiednio rozbudowane zapisy umowy na wypadek odstąpienia.
Odstąpienie jest oświadczeniem strony rozwiązującym umowę. W przeciwieństwie do wypowiedzenia, będącego sposobem rozwiązania umowy powodującym zakończenie stosunku ze skutkiem następującym po złożeniu wypowiedzenia, konsekwencją odstąpienia jest zniesienie umowy ze skutkiem wstecznym. Umowa od której odstąpiono uznawana jest za niezawartą, a strony zwracają sobie wszystko, co świadczyły wzajemnie w jej wykonaniu. Gdy umowa dotyczy wykonania utworu, prawo do korzystania z niego po odstąpieniu będzie w związku z tym przysługiwać twórcy.
Skorzystanie z odstąpienia nie jest dopuszczalne w każdym stosunku umownym i w dowolnej sytuacji. Wymaga ono zaistnienia ustawowych lub umownych przesłanek dla jego powstania. Jedną z takich ustawowych przesłanek jest brak współpracy zamawiającego przy wykonywaniu dzieła.
Może to stanowić znaczną komplikację, jeżeli wykonywane dzieło stanowi utwór o złożonym charakterze np. jest to program komputerowy składający się z wielu modułów lub projekt architektoniczny, tworzony od projektu koncepcyjnego, przez budowlany, aż do wykonawczego. Przykładowo, gdy po stworzeniu i nawet zaimplementowaniu części modułów programu wspomagającego systemu zarządzania u danego przedsiębiorcy, dojdzie do konfliktu pomiędzy zamawiającym i firmą programistyczną, to w braku odrębnych postanowień odstąpienie od umowy sprawi, że zamawiający utraci wszelkie prawa do całego systemu – nawet jego zainstalowanych części.
Podobnie w przypadku projektu architektonicznego. Odstąpienie na etapie przygotowywania projektu wykonawczego może doprowadzić do utraty prawa do korzystania z zaakceptowanych już projektów koncepcyjnego i budowlanego.
Co można zatem zrobić, żeby zabezpieczyć się przed takimi skutkami?
Jeśli umowa nie została jeszcze zawarta, najlepiej przewidzieć taką sytuację w jej treści przez zastosowanie odpowiednich zapisów. Przykładem takiego rozwiązania jest wyraźne podzielenie projektu na niezależne etapy. W przypadku wskazanej wyżej umowy o program komputerowy etapami byłyby np. osobne moduły programu, w przypadku projektu architektonicznego – poszczególne rodzaje projektów. Co bardzo istotne umowa musi w takim wypadku przewidywać, że skutkiem zakończenia każdego etapu będzie nabycie autorskich praw majątkowych oraz praw zależnych do objętych nim utworów. Jest to konieczne, aby w razie zakończenia współpracy zamawiający miał prawo nie tylko do korzystania, ale także, co istotne, do dalszego rozwijania tworzonego dzieła (np. aktualizacji programu, czy rozbudowy budynku).
Jeżeli umowa jest już w trakcie realizacji i nie zawiera dodatkowych postanowień, to zamawiający powinien zwrócić szczególną uwagę na przypisane mu w jej treści obowiązki współdziałania. W szczególności dotyczy to terminów akceptacji prac i dostarczania materiałów. Uchybienia w tym zakresie mogą bowiem stanowić podstawę nie tylko dla odstąpienia, ale też do zachowania wynagrodzenia przez wykonawcę.
Photo by: ilker | www.freeimages.com