Ochrona domeny internetowej

Ciekawym przykładem sporu o domenę internetową jest sprawa tocząca się kilka lat temu w Polce.  Przedstawiciele Apple zarzucili polskiemu przedsiębiorcy, że domena „iphone.com.pl” narusza prawo do znaku towarowego IPHONE i zagraża interesom Apple, bowiem na stronie internetowej dostępnej pod sporną domeną oferowana jest sprzedaż produktów Apple, w tym telefonów iPhone.

Podmiotem odpowiedzialnym za rejestrację domen z końcówką .pl jest NASK, czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa S.A.  Rejestracja domeny oznacza zawarcie z NASK umowy o utrzymywanie nazwy domeny i odbywa się na zasadzie „kto pierwszy, ten lepszy”.  Oznacza to, że NASK uprzednio nie bada, czy domena nie narusza praw osób trzecich.  Trzeba również pamiętać, że z domeną internetową nie wiążą się uprawnienia o charakterze właścicielskim.  Rejestrując domenę uzyskujemy prawo do wyłącznego używania tejże domeny przez określony czas.

W jaki sposób chroniona jest domena?

Po pierwsze, w stosunkach gospodarczych domena może podlegać ochronie na gruncie ustawy prawo własności przemysłowej, jeżeli zawiera zarejestrowany słowny znak towarowy.  Z tej perspektywy rejestracja znaku towarowego obejmującego nazwę firmy lub produktu ułatwia zarazem ochronę domeny internetowej.

Po drugie, domena może obejmować nazwisko, pseudonim lub firmę.  W takim przypadku zastosowanie znajdują odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego o ochronie dóbr osobistych oraz o ochronie praw do firmy.

Po trzecie, przedsiębiorcy mogą poszukiwać ochrony swojej domeny także w oparciu o przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  W grę wchodzi klauzula generalna mówiąca o działaniu sprzecznym z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.  Czynem nieuczciwej konkurencji jest używanie cudzego oznaczenia przedsiębiorstwa, co wprowadza w błąd odbiorców, wprowadzenie w błąd odbiorców co do oznaczenia produktów czy usług, nieuczciwa reklama oraz utrudnianie dostępu do rynku.  Ten ostatni przypadek może mieć miejsce w szczególności w sytuacji, gdy dochodzi do rejestracji domeny wyłącznie w celu jej zablokowania (tzw. cybersquatting).

W jaki sposób dochodzić praw do domeny?

Standardowo, ochrony domeny internetowej z powołaniem na wyżej przywołane podstawy prawne można dochodzić przed sądem powszechnym. Ale nie tylko. Spór o domenę internetową można prowadzić także przed sądami arbitrażowymi.

Sporami dotyczącymi domen z końcówką .pl zajmują się sądy arbitrażowe: Sąd Polubowny ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji (PIIT), Sąd Arbitrażowy przy Polskiej Izbie Gospodarczej oraz Centrum Mediacji i Arbitrażu przy Światowej Organizacji Własności Intelektualnej dla stron mających miejsce zamieszkania lub siedzibę poza RP.

W razie podjęcia przez jedną ze stron decyzji o skierowaniu sprawy przed sąd arbitrażowy, przeciwnik musi na to rozwiązanie przystać.  Odmowa akceptacji zapisu na sąd polubowny skutkuje utratą prawa do domeny, a ściśle rozwiązaniem umowy o utrzymywanie nazwy domeny.  Taką konsekwencję przewidziano w regulaminie NASK.

Podobnie, sądy arbitrażowe zajmują się także rozpoznawaniem spraw dotyczących domen z końcówką .eu i .com.

W wyniku rozpoznania sporu na korzyść strony powodowej, prawomocne orzeczenie sądu polubownego lub sądu powszechnego, stwierdzające naruszenie praw w wyniku rejestracji i używania nazwy domeny internetowej stanowi podstawę do rozwiązania przez NASK umowy zawartej ze stroną naruszającą oraz rejestracji nazwy domeny na rzecz strony wygrywającej.

Co z domeną iphone.com.pl?

Sąd Polubowny przyznał rację Apple i potwierdził, że fakt korzystania przez pozwanego z domeny „iphone.com.pl” stanowi naruszenie praw Apple do znaku towarowego IPHONE.  Sąd wskazał również, że fakt, iż sporna domena została zarejestrowana wcześniej niż znak towarowy IPHONE mógłby zostać wykorzystany przez pozwanego w ewentualnej procedurze rejestracji znaku towarowego na własną rzecz bądź przy podważeniu późniejszej rejestracji znaku przez Apple.  Nie może być jednak skutecznym argumentem dla odparcia żądań Apple w procesie dotyczącym samej domeny internetowej.  W ten sposób sąd przyznał prymat reżimowi wynikającemu z rejestracji znaku towarowego.

Sprawa zakończyła się zatem sukcesem giganta z Cupertino. Potwierdza to również informacja dostępna w bazie whois, służącej do weryfikacji dostępności domen, zgodnie z którą domena „iphone.com.pl” jest aktualnie zarejestrowana na rzecz Apple Inc.

Powyższy przykład udowadnia, że rynkowi potentaci nie bagatelizują zagrożenia związanego z nieuprawnionym wykorzystaniem ich znaków towarowych w obcych domenach internetowych.

Photo by FiveFlowersForFamilyFirst