RODO już działa

Jak podaje rzecznik Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), przygotowując się do zmian w obowiązujących przepisach, liczono się z możliwością wzmożonego napływu skarg, zwłaszcza na duże podmioty gospodarcze przetwarzające spore ilości danych osobowych. Nie przewidziano jednak tak znacznej aktywności. Ze względu na krótki okres obowiązywania rozporządzenia jeszcze nie sposób określić, jaka liczba skarg, które wpłynęły, jest zasadna i czy ich ilość wynika z chwilowego zainteresowania nowymi regulacjami.

Fakt, że skargi składane są tak często pokazuje, iż rodzi się w społeczeństwie świadomość dotycząca przetwarzania danych osobowych, szczególnie w branży marketingowej. Właśnie dla tej branży RODO może być największą pułapką, która wymaga zmiany podejścia – zmiany polegającej na stanięciu frontem już nie tylko do klientów zamawiających akcję reklamową, ale także do konsumentów, którzy mają być jej adresatem. Firmy, które nie dostosują się do wynikających z RODO zasad przetwarzania danych osobowych oraz nie zapewnią realizacji praw osób fizycznych związanych z przetwarzaniem danych być może będą musiały zakończyć swoją działalność.

Kontrole już ruszyły

Najistotniejszą jednak kwestią dla samych przedsiębiorców są zapowiedziane kontrole sprawdzające przestrzeganie przepisów RODO. Dotychczas UODO przeprowadzał tylko postępowania sprawdzające na podstawie np. rozmów telefonicznych. Jak wynika jednak z informacji podanych przez Urząd, wraz z końcem sierpnia zaczną ruszać kontrole doraźne, które obejmować będą zarówno wybranych przedsiębiorców, jak i podmioty publiczne. Ich wyniki będą mieć znaczenie dla każdego podmiotu gospodarczego, ponieważ udokumentowane naruszenia mogą wiązać się z karami finansowymi. Szczegółowe zagadnienia dotyczące sposobu przeprowadzania kontroli znajdują się w rozdziale 9 ustawy o ochronie danych osobowych z 10 maja 2018 r. Zgodnie z jej przepisami,  w przypadku stwierdzenia zaistnienia nieprawidłowości inicjowane będzie postępowanie w sprawie  o naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych. Postępowanie administracyjne w tej sprawie będzie miało charakter jednoinstancyjny, a co za tym idzie, decyzję wydaną przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO) zaskarżyć można jedynie w trybie sądowo-administracyjnym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a dalej do Naczelnego Sądu Administracyjnego.  Należy podkreślić, że mimo początkowych planów upoważnienia PUODO do przeprowadzania niezapowiedzianych kontroli, przepisy pozwalające na takie działanie nie znalazły się w uchwalonej przez parlament wersji ustawy o ochronie danych osobowych.

Giganci na celowniku

Na skutki wprowadzenia nowych przepisów nie trzeba było długo czekać, ponieważ już kilka godzin od wejścia w życie rozporządzenia organizacja non-profit o enigmatycznej nazwie „noyb.eu”, zajmująca się ochroną praw konsumenckich, oskarżyła potentatów, takich jak Google, Instagram, WhatsApp, czy Facebooka, o naruszenie RODO. Organizacja uznała, że zmuszają oni swoich użytkowników do zgody na ukierunkowaną reklamę, a jako alternatywę proponują tylko rezygnację z usług. Z kolei we Francji tamtejszy organ nadzorczy (Commission Nationale de l’Informatique et des Libertés) nałożył pierwszą karę administracyjną w myśl nowych przepisów. Ukarany podmiot zajmował się internetową sprzedażą okularów przeciwsłonecznych, a powodem nałożenia kary była niezabezpieczona baza danych klientów sklepu, do której można było się dostać z poziomu każdej przeglądarki wpisując odpowiedni adres URL. Na wysokość kary na pewno wpłynął fakt, że ów podmiot był już karany za naruszenia dotyczące ochrony danych osobowych w 2015 r., jeszcze przed wejściem RODO w życie.

Współautor: Paweł Jędrysiak

Photo by geralt